مهمترین حوزه های امر به معروف و نهی از منکر از دیدگاه امام خامنه ای
در زمينه ى مسائل اجتماعى شايد هيچ خطابى به مردم شديدتر، غليظتر، زندهتر
و پُرهيجانتر از خطاب امر به معروف و نهى از منكر نيست. امر به معروف و نهى از منكر،
يك وظيفهى عمومى است. البته ما بايد تأسّف بخوريم از اينكه معناى امر به معروف و
نهى از منكر درست تشريح نمىشود. امر به معروف، يعنى ديگران را به كارهاى نيك امر كردن.
نهى از منكر، يعنى ديگران را ازكارهاى بد نهى كردن. امر و نهى، فقط زبان و گفتن است.
البته يك مرحلهى قبل از زبان هم دارد كه مرحلهى قلب است و اگر آنمرحله باشد،
امر به معروفِ زبانى، كامل خواهد شد....
اگر معناى امر به معروف و نهى از منكر و حدود آن براى مردم روشن شود، معلوم خواهد شد
يكى از نوترين، شيرينترين، كارآمدترين و كارسازترين شيوه هاى تعامل اجتماعى،
همين امر به معروف و نهى از منكر است و بعضى افراد ديگر درنمىآيند بگويند «آقا! اين
فضولى كردن است»! نه؛ اين همكارى كردن است؛ اين نظارتِ عمومى است؛
اين كمك به شيوعِ خير است؛ اين كمك به محدود
كردنِ بدى و شرّ است؛ كمك به اين است كه در جامعهى اسلامى، گناه، هميشه گناه تلقّى شود.
بدترين خطرها اين است كه يكروز در جامعه، گناه به عنوان ثواب معرفى شود؛
كار خوب به عنوان كار بد معرفى شود و فرهنگها عوض شود. وقتىكه امر به معروف و
نهى از منكر در جامعه رايج شد، اين موجب مىشود كه گناه در نظر مردم هميشه
گناه بماند و تبديل به ثواب و كار نيك نشود. بدترين
توطئه ها عليه مردم اين است كه طورى كار كنند و حرف بزنند كه كارهاى خوب
كارهايى كه دين به آنها امر كرده است و رشد و صلاح كشور در آنهاست در نظر مردم به كارهاى بد،
و كارهاى بد به كارهاى خوب تبديل شود. اين خطرِ بسيار بزرگى است.بنابراين اوّلين فايدهى
امر به معروف و نهى از منكر همين است كه نيكى و بدى، همچنان نيكى و بدى بماند.
از طرف ديگر، وقتى در جامعه گناه منتشر شود و مردم با گناه خو بگيرند،
كار كسى كه در رأس جامعه قرار دارد و مىخواهد مردم را به خير و صلاح و
معروف و نيكى سوق دهد، با مشكل مواجه خواهد شد؛ يعنى نخواهد توانست،
يا به آسانى نخواهد توانست و مجبور است با
صرف هزينهى فراوان اين كار را انجام دهد. يكى از موجبات ناكامى تلاشهاى امير مؤمنان
با آن قدرت و عظمت در ادامهى اين راه،كه بالاخره هم به شهادت آن بزرگوار منجر شد، همين بود.
روايتى كه مىخوانم، روايتِ تكاندهنده و عجيبى است. مىفرمايد: «لتأمرنّ بالمعروف و لتنهون
عن المنكر او ليسلّطنّ الله عليكم شراركم فيدعو خياركم فلا يستجاب لهم»؛
بايد امر به معروف و نهى از منكر را ميان خودتان اقامه كنيد، رواج دهيد و نسبت به آن پايبند باشيد.
اگر نكرديد، خدا اشرار و فاسدها و وابستهها را بر شما مسلّط مىكند...
البته امر به معروف و نهى از منكر حوزههاى گوناگونى دارد
كه باز مهمترينش حوزه ى مسئولان است؛
يعنى شما بايد ما را به معروف امر، و از منكر نهى كنيد.
مردم بايد از مسئولان، كارِخوب را بخواهند؛
آن هم نه به صورت خواهش و تقاضا؛
بلكه بايد از آنها بخواهند. اين مهمترين حوزه است....
نهى از منكر در همهى زمينههاى مهم وجود دارد؛ مثلًا كارهايى كه افراد توانا دستشان مىرسد و انجام مىدهند؛
همين سوءاستفادهى از منابع عمومى؛ همين رفيقبازى در مسائل عمومى كشور، در باب واردات، در باب شركتها و
در باب استفاده از منابع توليدى و غيره؛ همين رعايت رفاقتها از سوى مسئولان. يكوقت دو نفر تاجر و كاسبند و باهم
همكارى و رفاقت مىكنند، آن يك حكم دارد؛ يكوقت است كه آن كسى كه مسئول دولتى است و قدرت و اجازه و
امضاء در دست اوست، با يك نفر رابطهى ويژه برقرار مىكند؛ اين آن چيزى است كه ممنوع و گناه و حرام است و نهى
از آن بر همهى كسانى كه اين چيزها را فهميدهاند در خود آن اداره، در خود آن بخش، بر ما فوق او، بر زيردست او
واجب است؛ تا فضا براى كسى كه اهل سوءاستفاده است، تنگ شود.
خطبه نماز جمعه 1379/9/25